ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Η άγια νύχτα των Χριστουγέννων, το αστέρι, οι τρεις Μάγοι, η φάτνη της Βηθλεέμ και το πανανθρώπινο μήνυμα της Αγάπης με την ενανθρώπηση του Θεού δεν θα πάψουν ποτέ να αποτελούν πηγή έμπνευσης για τους ποιητές.
1. Από το ποίημα του Γ. Θέμελη:

Μέσα μας γίνεται η Γέννηση.

Έξω στέκει το σχήμα της

Μας φανερώνεται...

Γιώργος Θέμελης, ΙΙΙ. Φάτνη

2. Στο διήγημά του "Στο Χριστό στο Κάστρο" ο Παπαδιαμάντης αποθέτει την άμετρη τρυφερότητα της χριστιανικής του αγάπης κι απαγγέλλει σ' ένα του ποίημα αναφερόμενο στον ναό της Γέννησης:



Με χρόνους με καιρούς και ήμισυ καιρού,
κάποιος αμαθής, αμαρτωλός χυδαίος,
καμιά γυναίκα του λαού πτωχή
σ' ενθυμείται κι έρχεται να σου φερ'
όχι χρυσόν, αλλά ολίγο λιβάνι,
ένα κερί κι ολίγο λάδι στην μποτίλια
σ' εσέ που είσαι όλων ο δοτήρ.


3. Ο ποιητής μας Κωστής Παλαμάς (1859 - 1943), ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος με τις γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στέκει με ξεχωριστή κατάνυξη μπροστά στο "θαύμα" των Χριστουγέννων, εμπνέεται από το Αστέρι της Βηθλεέμ και μας δίνει το θαυμάσιο ποίημά του με τίτλο "Αστέρι Θεϊκό".

Τι φως και χρώμα κι ομορφιά να σκόρπιζε το αστέρι

όπου στην κούνια του Χριστού τους Μάγους έχει φέρει;

4. Ενώ στο θαυμάσιο για την απλότητά του ποίημα με τον τίτλο "Να 'μουν του σταύλου έν' άχυρο", είναι σαφέστατη η επιθυμία του ποιητή να πλησιάσει ταπεινά το νεογέννητο θείο Βρέφος και να ενστερνιστεί το λυτρωτικό μήνυμα που εκπορεύεται από τη φτωχική φάτνη...

Να 'μουν του σταύλου έν' άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,

την ώρα π' άνοιξ' ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι!

Να δω την πρώτη του ματιά και το χαμόγελό του,

το στέμμα των ακτίνων του γύρω στο μέτωπό του,

να λάμψω από τη λάμψη του κι εγώ σα διαμαντάκι,

κι από τη θεία του πνοή να γίνω λουλουδάκι...

5. Το λαμπρό αστέρι, οι τρεις Μάγοι και η ταπεινή φάτνη της Βηθλεέμ αποτελούν τα βασικότερα θεματικά στοιχεία στις χριστουγεννιάτικες ποιητικές συνθέσεις του Γιώργου Δροσίνη (1859 - 19510), όπως στο ποίημα "Νύχτα Χριστουγεννιάτικη":

Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη

λυγούν τα πόδια

και προσκυνούν γονατιστά τη φάτνη τους

τ' άδολα βόδια.

Κι ο ζευγολάτης ξάγρυπνος θωρώντας τα

σταυροκοπιέται

και λέει με πίστη απ' της ψυχής τ' απόβαθα

Χριστός γεννιέται!

Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη

κάποιοι ποιμένες

ξυπνούν από φωνές μεσούρανες
                                    στη γη σταλμένες.

                                  Κι ακούοντας τα Ωσαννά απ' αγγέλων στόματα

                                  στο σκόρπιο αέρα,

                                  τα διαλαλούν σε χειμαδιά λιοφώτιστα 

                                  με τη φλογέρα.

                                  Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη

                                  - ποιος δεν το ξέρει;-

                                  των Μάγων κάθε χρόνο τα μεσάνυχτα

                                  λάμπει το αστέρι.

                                  Κι όποιος το βρει μες στ' άλλα αστέρια ανάμεσα

                                  και δεν το χάσει

                                  σε μια άλλη Βηθλεέμ ακολουθώντας το

                                  μπορεί να φτάσει.

6. Στο πασίγνωστο κι αγαπημένο ποίημα "Χριστούγεννα" του Στέλιου Σπεράντζα (1888 - 1962) ο μικρός Χριστός προσκαλείται σ' ένα φτωχικό σπίτι, όπου θα βρει φαγητό και ζεστασιά...

Στη γωνιά μας κόκκινο
τ' αναμμένο τζάκι.
Τούφες χιόνι πέφτουνε
στο παραθυράκι.
Όλο απόψε ξάγρυπνο
μένει το χωριό,
και χτυπά Χριστούγεννα
το καμπαναριό.
Έλα, Εσύ που Αρχάγγελοι
σ' ανυμνούν απόψε
                             πάρε από την πίττα μας,
                             που ευωδιά και κόψε.
                             Έλα, κι η γωνίτσα μας
                             καρτερεί να 'ρθεις
                             Σούστρωσα, Χριστούλη μου,
                             για να ζεσταθείς. 


7. "Χριστούγεννα" είναι επίσης ο τίτλος ενός όχι ιδιαίτερα γνωστού ποιήματος του Τέλου Άγρα (1899 - 1944), στο οποίο κυριαρχεί το μοτίβο του "πυκνού χιονιού"...


Όξω πέφτει αδιάκοπο και πυκνό το χιόνι,
κρύα και κατασκότεινη κι αγριωπή η νυχτιά.
Είναι η στέγη ολόλευκη, γέρνουν άσπροι κλώνοι,
μες στο τζάκι απόμερα ξεψυχά η φωτιά...
... Πέφτει ακόμη αδιάκοπο κι άφθονο το χιόνι,
όλα ξημερώνονται μ' άσπρη φορεσιά,
στον αγέρα αντιλαλούν του σήμαντρου οι στόνοι,
κάτασπρη, γιορτάσιμη λάμπει η εκκλησιά...



8. Από τους μεταγενέστερους εκπροσώπους της Νεοελληνικής Ποίησης, η Ζωή Καρέλλη (1901 – 1998), μία εξαιρετική ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας και δοκιμιογράφος, έχει γράψει τέσσερα υπέροχα ποιήματα με τίτλο «Παραμονή της Γέννησης», που ανήκουν στη Συλλογή «Πορεία» (1940). Πραγματικά συναρπαστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από το 4ο ποίημα:

…Εκείνος που δεν γεννά, δεν γεννάται,

δεν αναγεννάται ποτέ, Κύριε,

της Γέννησης «σκήνωσον εν εμοί»,

ο την Σάρραν και την Ελισσάβετ

γονίμους διδάξας, προς δόξαν σου αιώνιαν.

9. Στη Συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη (1911 – 1996) «Ο Ήλιος ο ηλιάτορας» (1971) ανήκουν δύο θαυμάσια δίστιχα, η συντομία των οποίων είναι αντίστροφα ανάλογη προς την αλήθεια του νοήματός τους…

Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος
να 'ν' ήμερος να 'ναι άκακος

λίγο φαί λίγο κρασί

Χριστούγεννα κι Ανάσταση.

10. Ο Μίλτος Σαχτούρης (1919 – 2005), στο ποίημά του «Χριστούγεννα 1948», συνδέει τη Γέννηση του Χριστού με τα γεγονότα του Εμφυλίου…

Σημαία ακόμη
τα δίκανα στημένα στους δρόμους

τα μαγικά σύρματα

τα σταυρωτά

και τα σπίρτα καμένα

και πέφτει η οβίδα στη φάτνη

του μικρού Χριστού

το αίμα το αίμα το αίμα...

Τους ποιητές μας ακολούθησα κι εγώ για να ευχηθώ από καρδιάς σε όλους Καλά κι Ευλογημένα Χριστούγεννα! Με υγεία και... με τα σμύρνα της ελπίδας, το λιβάνι της πίστης και της αγάπης το χρυσάφι! Γιατί είναι σίγουρο πως με την ελπίδα, την πίστη και την αγάπη μπορεί κανείς να δει ότι πίσω απ' την καταχνιά υπάρχει πάντα το φως! Τούτες τις μέρες του Χριστού που η πλάση αναγεννιέται λιβάνι ανάψτε ταπεινό μες στης ψυχής τη Φάτνη! Γιορτάστε κι αγαλλιάσετε! Δόξα! Ο Χριστός Γεννιέται!                          Μ.Α.